เก๊าท์กินอย่างไร

การป้องกันโรคเก๊าท์ด้วยอาหาร: ความเข้าใจใหม่จากหลักฐานวิทยาศาสตร์

ทฤษฎีกระปุกทราย: จัดลำดับชีวิตก่อนจัดลำดับอาหาร

แนวคิดลูกกอล์ฟ ก้อนกรวด และทราย

ทฤษฎีกระปุกทรายเปรียบเสมือนการจัดลำดับความสำคัญในชีวิต หากใส่ “ทราย” (สิ่งไม่สำคัญ) ลงไปก่อน ก็จะไม่มีที่ว่างสำหรับ “ลูกกอล์ฟ” (สิ่งสำคัญจริง ๆ) เช่น สุขภาพ ครอบครัว หรือธรรมะ

 

ความเชื่อมโยงกับสุขภาพ

สุขภาพคือ “ลูกกอล์ฟ” ที่ควรใส่ก่อนสิ่งอื่น เพราะหากสุขภาพเสีย ย่อมยากที่จะดูแลหน้าที่อื่นในชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ

 

รู้จักโรคเก๊าท์: ไม่ใช่แค่เรื่องของข้ออักเสบ

กลไกการเกิดโรคเก๊าท์

เกิดจากการสะสมของกรดยูริกในร่างกาย เมื่อเกินระดับที่ไตสามารถขับออกได้ ผลึกยูริกจะตกตะกอนที่ข้อ ทำให้เกิดอาการปวด บวม แดง ร้อน

 

อาการและจุดสังเกต

• มักเกิดที่ข้อนิ้วโป้งเท้า

• หายเองได้ภายใน 2 สัปดาห์ในบางราย

• บางรายมี “ก้อนโทฟัส” เป็นก้อนผลึกยูริกที่สะสมอยู่

 

การวินิจฉัยที่แม่นยำ

วินิจฉัยด้วยเกณฑ์ 2 ใน 3 ดังนี้:

• อาการข้ออักเสบแบบเฉียบพลัน

• ค่า UA สูงในเลือด

• พบร่องรอยผลึกหรือก้อนยูริก

 

ยารักษาเก๊าท์: อัลโลพูรินอล กับข้อควรระวังที่คุณอาจไม่เคยรู้

ยาลดกรดยูริกที่ใช้บ่อยที่สุด

อัลโลพูรินอล (Allopurinol) เป็นยาที่ลดการสร้างกรดยูริก แต่มีข้อควรระวังคือ ผู้ป่วยเอเชียมีโอกาสแพ้ยานี้สูงถึง 7% และในคนไทยพบยีนแพ้ยานี้มากถึง 26%

 

แนะนำให้ตรวจยีนก่อนใช้ยา

การตรวจยีน HLA-B*58:01 สามารถช่วยคัดกรองผู้ป่วยที่เสี่ยงแพ้ยาอย่างรุนแรงได้

 

เข้าใจใหม่เรื่องอาหารกับโรคเก๊าท์: เลิกกลัวผัก ถั่ว และผลไม้หวาน

ความเชื่อผิด ๆ ที่แพร่หลาย

• กินถั่วแล้วจะเป็นเก๊าท์?

• ผลไม้หวานทำให้กรดยูริกสูง?

• ยอดผักต้องงด?

 

ข้อเท็จจริงตามหลักวิจัย

งานวิจัยล่าสุดชี้ว่า พืชไม่เพิ่มยูริกในร่างกาย ทั้งถั่ว ผัก ผลไม้ ล้วนมีเส้นใย (fiber) และคุณสมบัติเป็นด่าง ซึ่งช่วยขับกรดยูริกออกจากร่างกายได้

 

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงจริง ๆ

• เนื้อสัตว์แดง

• อาหารทะเล

• แอลกอฮอล์

• น้ำซุปกระดูก และอาหารที่มีพิวรีนสูงจากสัตว์

 

เชอร์รี่: ผลไม้ที่ช่วยลดอาการกำเริบของโรคเก๊าท์อย่างชัดเจน

หลักฐานจากงานวิจัย

• เชอร์รี่ 2 วัน ลดความเสี่ยงเก๊าท์กำเริบได้ 35%

• ถ้ากิน 42 ผล/วัน (3 เซิร์ฟวิ่ง) ลดได้ 61%

• เมื่อใช้ร่วมกับอัลโลพูรินอล ลดความเสี่ยงได้ถึง 75%

แหล่งอ้างอิง: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23023818/

 

ผลไม้ชนิดอื่นไม่มีผลแบบเดียวกัน

องุ่น สตรอเบอรี่ กีวี ฯลฯ ไม่มีงานวิจัยยืนยันผลในการลดกรดยูริกเหมือนเชอร์รี่

 

สรุปแนวทางดูแลตัวเองแบบไม่ใช้ยา

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง

• เนื้อสัตว์ทุกชนิด โดยเฉพาะสัตว์ปีก อวัยวะภายใน

• แอลกอฮอล์และเบียร์

• น้ำตาล โดยเฉพาะจากเครื่องดื่ม

 

อาหารที่ควรกิน

• ผักใบเขียว

• ถั่วชนิดต่าง ๆ

• ผลไม้สด (ไม่ต้องงดหวาน)

• เชอร์รี่ (เสริมได้บ่อย ๆ)

 

แนวทางเสริมอื่น ๆ

• รับประทานแบบ Plant-based

• ลดน้ำหนักอย่างช้า ๆ และยั่งยืน

• จัดเวลานอน ออกกำลังกาย และดูแลอารมณ์

 

คำถามยอดนิยมเกี่ยวกับโรคเก๊าท์และอาหาร

ยอดผัก ผลไม้หวาน และถั่ว กินได้ไหม?

กินได้ทั้งหมด ไม่เพียงไม่ทำให้ยูริกสูง ยังช่วยขับกรดยูริกด้วย

 

ถ้าแพ้อัลโลพูรินอล มีทางเลือกอื่นไหม?

มีครับ แพทย์สามารถเลือกยาทางเลือกอื่นได้ เช่น Febuxostat แต่ต้องอยู่ในการดูแลอย่างใกล้ชิด

 

ทุเรียน ลำไย ลิ้นจี่ กินได้ไหม?

กินได้ ไม่ทำให้เป็นเบาหวาน หากไม่กินร่วมกับอาหารไขมันสูง (อาหารแดง)

 

โปรตีนเกษตรดีไหม?

ดีพอสมควร แต่เห็ด เต้าหู้ และถั่วจะให้ประโยชน์มากกว่า

 

ผักต้องกินสดเท่านั้นหรือเปล่า?

ไม่จำเป็น ผักลวกหรือต้มก็ได้ ถ้าเน้นความสะอาด

 

กินแค่ 2 มื้อต่อวันจะมีปัญหาเรื่องระบบขับถ่ายไหม?

ไม่ครับ ถ้าอาหารแต่ละมื้อมีไฟเบอร์และดื่มน้ำเพียงพอ ระบบขับถ่ายจะเป็นปกติ

 

เป็นเบาหวาน กินผลไม้หวานได้ไหม?

ได้ครับ ผลไม้หวานไม่ได้ทำให้เบาหวาน แต่กลับช่วยฟื้นฟูการทำงานของเซลล์ได้ หากไม่มีอาหารแดงร่วมด้วย

 

อยากลดไขมันเฉพาะจุด เช่น ต้นขา ทำอย่างไร?

เสริมการออกกำลังกายแบบเวทเทรนนิ่งร่วมด้วย เน้นการบริหารกล้ามเนื้อ และกินอาหารเช้าให้มาก เย็นให้น้อย

สารบัญ บทความ โภชนบำบัด อาหารรักษาโรค

• • • • • สารบัญ บทความ โภชนบำบัด อาหารรักษาโรค