“น้ำฝนทุกหยดต้องเก็บไว้ใช้”
น้ำคือชีวิต เก็บไว้ให้ได้ 100% หรือมากกว่า
การเก็บน้ำในรูปแบบ โคก หนอง นา โมเดล
- นา
- คลองไส้ไก่ ( เล็ก – กลาง – ใหญ่ )
- หนอง
- โคก ( เก็บน้ำใต้ดิน )
- ตุ่ม โอ่ง แทงก์
นา
คลองไส้ไก่
วิธีการทำคลองไส้ไก่
ฝาย
ฝายแต่ละประเภท
หนองน้ำ
การขุดหนองน้ำ
ประโยชน์ของ ชานบ่อ / ตะพัก / Berm
- ป้องกันการพังทลายของคันบ่อ
- เป็นที่อยุ่อาศัยของสัตว์น้ำ
- ระดับคันบ่อถึงระดับชานบ่อควรลึกไม่เกิน 2 เมตร เพราะแสงแดดจะส่องถึงแค่ 2 เมตร บริเวณที่แสงแดดส่องถึงจะเกิดแพลงก์ตอน, ไรแดง, สัตว์หน้าเลน และ O2 ( อาหารของสัตว์น้ำ )
คันบ่อควรกว้าง 2 เมตรขึ้นไป เพื่อปลูกป่าไม้เศรษฐกิจ ปลูกไม้ผล ปลูกพืชผัก
การป้องกันคันพัง
- ปลูกหญ้าแฝก
- คนสมัยก่อนใช้ปลูกตะไคร้
การป้องกันการซึมของบ่อน้ำ ใส่มูลสัตว์ ( วัว, ควาย ) ที่ก้นบ่อดีที่สุดใส่ตอนเพิ่งขุดบ่อเสร็จเพราะรถขุดจะผสมคลุกเคล้ามูลสัตว์กับดินก้นบ่อแล้วบดอันป้องกันการซึม
เคล็ดลับน้ำไม่เน่า
ขุดบ่อตะพัก / ชายบ่อ / Berm หลายระดับ เนื่องจากน้ำที่ต่ำจะมีอุณหภูมิที่ต่ำ น้ำที่อยู่ด้านบนจะมีอุณหภูมิสูงกว่า เมื่ออุณหภูมิต่างระดับ จะทำให้น้ำเคลื่อนไหวขึ้นลง สูง-ต่ำ และ แนวขวาง ซ้าย-ขวา น้ำจะมีชีวิตและไม่เน่า
วิธีป้องกันตะพัก / ชานบ่อ / Berm พังทะลาย
1. ควรนำฟาง, หญ้าแฝก หรือตะไคร้ มาเตรียมไว้ก่อน เมื่อรถแม็คโครออกจากพื้นที่ ควรลงมือเอาฟางห่มคันบ่อ, ชานบ่อ และปลูกหญ้าแฝก หรือตะไคร้ทันที เพื่อป้องกันน้ำฝนชะ คันบ่อ และ ชานบ่อพัง
2. หญ้าแฝก รากใช้เวลาเกือบ 30 วัน กว่ารากของหญ้าแฝกจะเริ่มทำงานเกาะดิน
3. ควรขุดคลองไส้ไก่เล็กๆ ที่คันบ่อเพื่อบังคับน้ำให้ไหลไปลงในทางเดียวกันที่ขุดไว้
4. ประโยชน์ของคะไคร้ ตะไคร้หอมไว้ไล่ยุง, ตะไคร้ เอาไว้ทำกับข้าว เครื่องดื่ม ใบตะไคร้จะช่วยรองน้ำฝนไม่ให้ตกลงถึงดินจึงเป็นการช่วยป้องกันน้ำฝนกัดเซาะคันบ่อพังทลาย
การปลูกหญ้าแฝกลดการพังทลายของดิน
การปลูกหญ้าแฝกควรปลูกในช่วงต้นฤดูฝน เพราะน้ำฝนจะช่วยทำให้หญ้าแฝกตั้งตัวได้เร็วและไม่ต้องดูแลมาก โดยปลูกเป็นแนวขวางตามความลาดชันเป็นแถว เว้นระยะระหว่างต้นห่างกัน 5 – 10 ซม. ปลูกริมทางน้ำและบนพื้นที่ลาดชันให้มาก เพื่อช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน
ใบแฝกยังมีประโยชน์ในการใช้มุงหลังคา ห่มคลุมดิน และเป็นปุ๋ย
โคก ( เก็บน้ำใต้ดิน )
หลักการคำนวณ “น้ำฝน”
ตัวอย่าง
สมมุติที่ดิน 16 ไร่
จำนวนไร่ 1 ไร่ มี 1,600 ลูกบาศก์เมตร
ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีในพื้นที่ ( ดูจากเว็บไซต์สำนักพัฒนาอุตุนิยมวิทยาเลือก จังหวัด, เลือกปี คลิก >>> ตรวจสอบปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีในพื้นที่ )
เมื่อได้ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีมาแล้วนำมาคูณกัน
สมมุติให้ ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปี ต.คลองปาง อ.รัษฎา จ.ตรัง
1,800 มิลลิเมตร / ปี = 1.8 ( หาร 1,000 จะได้จำนวนเป็นเมตร / ปี )
มีปริมาณน้ำฝนในพื้นที่ : 16 x 1,600 x 1.8 = 46,080 ลูกบาศก์เมตร / ปี
หลักการคำนวณปริมาณน้ำฝน
ปริมาณการใช้น้ำต่อปี
- นา 1 ไร่ = ทำนา 1 ครั้ง / ปี = 1,000 ลบ.ม.
- ผัก / ผลไม้ 1 ไร่ ใช้น้ำ = 1,000 ลบ.ม.
- ปศุสัตว์ = 1,000 ลบ.ม.
- ผู้ใหญ่ 1 คน = 130 ลบ.ม.
- เด็ก 1 คน = 65 ลบ.ม.
- ให้คำนวณปริมาณการใช้น้ำถ้าไม่พอก็วางแผนขุดบ่อให้ลึกขึ้นกว้างขึ้นเพื่อให้มีน้ำใช้ให้พอทั้งปี
- น้ำระเหยเฉลี่ยวันละ 1 ซม มีแสงแดดเฉลี่ย 300 วัน / ปี = น้ำระเหย เฉลี่ย 3 เมตร ต่อปี ดังนั้น บ่อน้ำควรขุดลึกเกิน 3 เมตร จะได้มีน้ำเหลือไว้ใช้ ไม่เช่นนั้นน้ำจะระเหยหมด
- บ่อควรขุดไว้ลึกถึงน้ำใต้ดิน ( ธนาคารน้ำใต้ดิน ) 1 ไร่ / 3 จุด เพื่อให้มีน้ำเติมในบ่อตลอดเป็นธนาคารน้ำใต้ดินแบบเปิด ( ซึมลงไปเก็บไว้ใต้ดิน และขึ้นมาเติมเมื่อน้ำลด )
- ถ้าที่แล้ง และ มีงบควรขุดให้ลึกลงไป 8-10 เมตร หรือขุดให้ลึกถึงน้ำใต้ดิน
คำนวณปริมาณการใช้น้ำต่อปี
สมมุติให้
- นา 1 ไร่ = ทำนา 1 ครั้ง / ปี = 1,000 ลบ.ม.
- ผัก 1 ไร่ ใช้น้ำ = 1,000 ลบ.ม.
- ผลไม้ 1 ไร่ ใช้น้ำ = 1,000 ลบ.ม. x ปลูก 3 ไร่ ใช้น้ำ = 3,000 ลบ.ม.
- ปลูกป่าไม้ยืนต้น 1 ไร่ใช้น้ำ = 1,000 ลบ.ม. x ไม้เศรษฐกิจ 4 ไร่ ใช้น้ำ = 4,000
- ปศุสัตว์ = 1,000 ลบ.ม.
- ผู้ใหญ่ 1 คน = 130 ลบ.ม. x ในบ้านมี ผู้ใหญ่ 4 คน = 520
- เด็ก 1 คน = 65 ลบ.ม.
รวมปริมาณการใช้น้ำต่อปี = 11,585 ลบ.ม.
หลักการคำนวณพื้นที่เก็บน้ำ
ตัวอย่าง ต้องการขุดบ่อขนาดกว้าง 100 เมตร x ยาว 100 เมตร x ลึก 5 x จำนวน 2 บ่อ = 100,000 ลบ.ม.
หัก ส่วนโค้งส่วนเว้า ตะพัก / ชานบ่อ / Berm 40%
จะเหลือพ้นที่เก็บน้ำ 100,000 – 40 % = 60,000 ลบ.ม.
แอปสำหรับตรวจสอบความสูง-ต่ำของพื้นที่แต่ละจุดจากระดับความสูงน้ำทะเล
ชื่อแอป Elevation มีทั้งบน Android & IOS และที่สำคัญใช้งานได้ฟรี
แอปนี้สามารถค้นหาความสูงจากระดับน้ำทะเลได้ทุกตำแหน่งบนพื้นโลก คุณเพียงแค่ขยับแผนที่ไปยังจุดที่ต้องการแล้วเริ่มวัดค่าได้ทันที
เอาไว้ใช้สำหรับตรวจสอบพื้นที่ราบต่ำเพื่อขุดบ่อ หรือตรวจสอบพื้นที่ดินก่อนตัดสินใจซื้อว่าน้ำจะท่วมหรือไม่ เป็นต้น
วิธีการใช้งานสามารถเสริช Youtube แล้วพิมพ์ ” วิธีการใช้งาน Elevation” จะมีคลิปวีดีโอคนสอนใช้งานไว้แล้ว
คลิกเพิ่มเพื่อน! แจ้งเตือนบทความใหม่ก่อนใคร ฟรี!!
