ชื่อ – ชนิด พันธุ์
กะบก หรือ กระบก,จะบก,ตระบก,จำเมาะ,ซะอัง,บก,หมากบก,มะมื่น,มื่น,มะลื่น,หมักลื่น,หลักกาย
ชื่อวิทยาศาสตร์
Irvingia Malayana
ประวัติ
การกระจายพันธุ์ แถบภูมิภาคอินโดจีน
รูปร่าง รูปทรง ( ต้น ราก ใบ ดอก ผล )
- ต้นกระบก เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เป็นไม้ผลัดใบ ทรงเรือนยอดเป็นพุ่มแน่นทึบ ลำต้นเปลา เปลือกต้นมีสีเทาอ่อนปนสีน้ำตาลค่อนข้างเรียบ โคนต้นมักขึ้นเป็นพูพอน
- มีใบเป็นใบเดี่ยวติดเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่หรือรูปรีแกมรูปขอบขนานจนถึงรูปใบหอก ใบกว้างประมาณ 2-9 เซนติเมตรและยาวประมาณ 8-20 เซนติเมตร เนื้อใบหนาเกลี้ยงทั้งสองด้าน ขอบใบเรียบ โคนใบมนแหลมหรือเว้าเล็กน้อย
- ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกมีสีเขียวอมเขียวอ่อน มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ มีเกสรตัวผู้อยู่ 10 อัน
- ลักษณะของผลเป็นรูปกลมรี หรือค่อนข้างเป็นรูปไข่ ลักษณะแบนเล็กน้อย คล้ายกับผลมะม่วงขนาดเล็ก โดยผลอ่อนจะมีสีเขียว แต่เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ในผลมีเมล็ดและมีเนื้อหุ้มเมล็ดเละ ๆ เหมือนมะม่วง ในผลกระบกมีเมล็ด
- เมล็ดโตเป็นรูปไข่ เป็นเมล็ดเดี่ยว มีเปลือกแข็ง เนื้อในเมล็ดมีสีขาวอัดแน่นอยู่ (ลักษณะเป็นเนื้อแป้ง) และมีน้ำมัน
ความสูงเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่
สูง 10-30 เมตร
ความกว้างทรงพุ่มเมื่อโตเต็มที่
ทรงเรือนยอดเป็นพุ่มแน่นทึบ กว้าง 5-10 เมตร
ความต้องการแสง
- ชอบแสงแดด 100%
ความต้องการน้ำ
- รดน้ำ 3 – 4 วัน/ครั้ง
ชอบดินประเภท
- ชอบดินร่วนปนทราย
ประโยชน์การใช้สอย
- น้ำมันจากเมล็ดกระบกช่วยบำรุงสมอง บำรุงหัวใจ ช่วยรักษาริดสีดวงจมูก ช่วยบรรเทาอาการหอบ บำรุงสมอง บำรุงหัวใจ ทำให้เจริญอาหาร ช่วยบำรุงไต ช่วยบำรุงเส้นเอ็นและไขข้อ มักนำมาใช้สกัดทำเป็นน้ำมันสำหรับประกอบอาหาร หรือทำเป็นยาบำรุง
- เนื้อในเมล็ดกระบก มีรสมันร้อน รสมันอมหวาน บำรุงเส้นเอ็น บำรุงไขข้อ แก้ข้อขัด บำรุงไต ฆ่าพยาธิในท้อง ไม่ระบุส่วนที่ใช้ ผสมกับกระเบาและมะเกลือ ต้มน้ำดื่มสำหรับผู้หญิงที่อยู่ไฟไม่ได้ ช่วยฆ่าพยาธิในท้อง ช่วยบำรุงไต ช่วยบำรุงเส้นเอ็น แก้เส้นเอ็นพิการ บำรุงไขข้อกระดูก แก้ข้อขัดได้อีกด้วย กินได้ทั้งแบบดิบ และทำให้สุกด้วยการคั่วก็ได้
- แก่นไม้กระบก แก้ผื่นคัน แก้ไอ เมื่อนำแก่นไม้กระบกไปผสมแก่นพันจำ และแก่นมะป่วน หรือผสมแก่นมะเดื่อปล้อง แก่นพันจำ แก่นปีบ และแก่นมะพอก ต้มน้ำหรือแช่น้ำดื่ม
- เปลือกต้นกระบก เมื่อนำไปผสมเหง้าสับปะรด งวงตาล รากไผ่รวก นมควายทั้งต้น และสารส้ม ต้มน้ำดื่ม รักษาโรคหนองใน
- เนื้อไม้ ใช้ในการก่อสร้างและเผาถ่าน เมล็ดกระบกทำอาหารได้ นำไปอบหรือคั่ว รับประทานได้ เนื้อในเมล็ด ทางจังหวัดระยองนำเมล็ดกระบกมาบดละเอียด คลุกน้ำตาล ห่อด้วยใบตอง เรียกข้าวราง เมล็ดมีน้ำมันมาก ใช้ทำสบู่และเทียนไขได้ เนื้อในเมล็ด บำรุงเส้นเอ็นและไขข้อ ฆ่าพยาธิในท้อง
การเก็บเกี่ยว
- ออกดอกในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนมีนาคม
- ติดผลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน
การขยายพันธุ์
- การเพาะเมล็ด
คลิกเพิ่มเพื่อน! แจ้งเตือนบทความใหม่ก่อนใคร ฟรี!!
ดูข้อมูลเพิ่มเติม
- สารบัญ
