ชื่อ – ชนิด พันธุ์
เร่วหอม
ชื่อวิทยาศาสตร์
Etlingera pavieana (Pierre ex Gagnep.) R.M.Sm.
ประวัติ
มีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบเปอร์เซีย แล้วแพร่ขยายไปยังประเทศร้อนชื้น
รูปร่าง รูปทรง ( ต้น ราก ใบ ดอก ผล )
- ลำต้นเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว และเป็นพืชล้มลุก มีลำต้นแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
- ลำต้นใต้ดิน มีลักษณะเป็นเหง้าอยู่ใต้ดิน เรียกว่า ลำต้นจริง มีลักษณะเป็นกระเปราะ แตกไหลสีขาวอมชมพูออกจากเหง้าเป็นหลายแฉกเพื่องอกเป็นต้นใหม่ เนื้อเหง้ามีกลิ่นหอม
- ลำต้นเหนือดิน เป็นส่วนที่โผล่อยู่เหนือดินแทงออกจากเหง้าใต้ดิน มีลักษณะวงกลมสีเขียวอมน้ำตาล ซึ่งประกอบด้วยส่วนของกาบใบจำนวนหลายชั้นเรียงซ้อนกันแน่น เรียกว่า ลำต้นเทียม มีความสูงประมาณ 2-4 เมตร เมื่อลูบคลำลำต้นจะรู้สึกสากมือ
- เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว แตกออกเรียงสลับตรงข้ามกันบนลำต้นส่วนเหนือดิน แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนกาบใบ เป็นส่วนกาบที่ห่อหุ้มแกนลำต้น โดยห่อเป็นชั้นร่วมกับกาบใบของใบอื่น ถัดมาเป็นก้านใบ มีขนาดสั้น และถัดมาเป็นแผ่นใบ มีลักษณะเรียวยาว แผ่นใบเรียบ หนา มีสีเขียวเข้ม และเป็นมัน แผ่นใบอ่อนมีสีเขียวอ่อน ขอบใบเรียบเรียบหรืออาจพบมีการโค้งเล็กน้อย มีเส้นกลางใบขนาดใหญ่ และมองเห็นชัดเจน ใบกว้างประมาณ 4-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ 30-50 เซนติเมตร ปลายใบมีติ่งสั้น 1-1.5 เซนติเมตร
- ดอกเร่วหอม จะแทงออกจากเหง้าที่อยู่ใต้ดิน ดอกมีลักษณะเป็นช่อ ยาวประมาณ 4-6 เซนติเมตร มีก้านช่อดอกสั้น ตัวช่อดอกประกอบด้วยดอกย่อยเรียงซ้อนสลับกันตามความยาวของก้านดอก ตัวดอกประกอบด้วยกลีบดอกสีแดงสดใส ขนาดประมาณ 2.5-4 เซนติเมตร
- ผลเร่วหอม มีผลขนาดเล็ก ภายในมีเมล็ดสีดำเรียงตัวอัดแน่น
ความสูงเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่
สูง 2.5-3 เมตร
ความกว้างทรงพุ่มเมื่อโตเต็มที่
ทรงพุ่มกว้าง 1-2 เมตร
ความต้องการแสง
- ต้องการแดด 100 %
ความต้องการน้ำ
- ต้องการน้ำ 3 – 4 วัน/ครั้ง
ชอบดินประเภท
- ชอบดินร่วนปนทราย
ประโยชน์การใช้สอย
- ผลเร่วหอมสามารถนำมาใช้เป็นเครื่องเทศได้
- รากมีกลิ่นหอม สามารถใช้เป็นเครื่องเทศในการปรุงน้ำก๋วยเตี๋ยว น้ำต้มเนื้อ แกงป่า แกงเลียง ผัดเผ็ด ฯลฯ
- เหง้าแก่ใช้ต้มน้ำซุปก๋วยเตี๋ยวหมูหรือใช้ทำแกงเลียง ทำน้ำพริกแกงผัดเผ็ดหมูป่า
- เหง้าอ่อนและแขนงอ่อนของเร่วหอม ใช้รับประทานสดร่วมกับน้ำพริกได้
- รากและเหง้าใช้ทำเป็นยาหอมเย็นได้ เพราะเหง้ามีกลิ่นหอมและมีน้ำมันหอยระเหยเป็นองค์ประกอบ
- เร่วหอมแห้งชนิดแท่งสามารถนำมาใช้เป็นแท่งสำหรับคนในเครื่องดื่มร้อน ๆ เช่น กาแฟหรือชาได้ เพื่อให้มีกลิ่นหอมเช่นเดียวกับเปลือกอบเชย
- เร่วหอมเป็นพืชที่น่าจะมีศักยภาพในการนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ได้ ทั้งในด้านอุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมเครื่องสำอาง เช่น ลูกกวาด ลูกอมเร่วหอม น้ำยาบ้วนปาก ยาสีฟัน เจลสำหรับล้างมือ น้ำปรุงรส ชาสมุนไพรเพื่อสุขภาพ เร่วหอมอบแห้ง น้ำมันหอมระเหยบริสุทธิ์ เร่วหอมสกัด เป็นต้น
การเก็บเกี่ยว
- การเก็บเกี่ยวผลผลิตจะเริ่มเก็บโดยการแยกเหง้าไปใช้เมื่อเร่วหอมมีอายุประมาณ 3 ปี
การขยายพันธุ์
- การเพาะเมล็ด
- การแยกเหง้า
คลิกเพิ่มเพื่อน! แจ้งเตือนบทความใหม่ก่อนใคร ฟรี!!
ดูข้อมูลเพิ่มเติม
- สารบัญ
