ชื่อ – ชนิด พันธุ์
มะค่าแต้ หรือ มะค่าหยุมมะค่าหนาม,แต้,มะค่าหนามมะค่าแต้มะค่าลิง,กอกก้อ,กอเก๊าะก้าเกาะ,กรอก๊อส,แต้หนาม
ชื่อวิทยาศาสตร์
Sindora Siamensis
ประวัติ
มีเขตการกระจายพันธุ์จากภูมิภาคอินโดจีนจนถึงมาเลเซีย ในประเทศไทยสามารถพบได้ตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณแล้ง ป่าโคกข่าว ป่าผลัดใบ ป่าดิบแล้ง และป่าชายหาดที่ระดับใกล้กับน้ำทะเลไปจนถึงที่ระดับความสูง 400 เมตร
รูปร่าง รูปทรง ( ต้น ใบ ดอก ผล )
- ไม้ต้น ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ เปลือกเรียบสีเทาคล้ำกิ่งอ่อนมีขนคลุมบาง ๆ เรือนยอดแผ่ทรงเจดีย์ต่ำ
- ใบ ประกอบรูปขนนก เป็นช่อติดเรียงสลับ ใบย่อย เรียงตรงข้ามกัน 3 – 4 คู่ แผ่นใบย่อยรูปรี ถึงรูปบรรทัดแกมรูปรี กว้าง 3 – 8 เซนติเมตร ยาว 6 – 15 เซนติเมตร ปลายใบกลมหยักเว้าตื้น ๆ ตรงกลางเล็กน้อย และโคนใบแหลมหรือมน ผิวใบด้านล่าง มีขนสั้น
- ดอก ดอกเล็กสีเหลือง ออกรวมกันเป็นช่อตามปลายกิ่ง
- ผล เป็นรูปโล่ ขนาด 4 – 9 เซนติเมตร มีจงอยแหลมที่ปลาย ผิวฝักมีหนามแหลมแข็ง แตกเมื่อแห้งแต่ละฝักมีเมล็ด 1 – 3 เมล็ด
ความสูงเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่
สูง 10 – 25 เมตร
ความกว้างทรงพุ่มเมื่อโตเต็มที่
ทรงพุ่มรูปร่มหรือทรงเจดีย์ต่ำ 5 – 10 เมตร
ความต้องการแสง
- ต้องการแดด 100 %
ความต้องการน้ำ
- ต้องการน้ำในปริมาณที่พอเหมาะสามารถลดน้ำได้ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์
ชอบดินประเภท
- ชอบดินร่วนซุย
ประโยชน์การใช้สอย
- เปลือกใช้ต้มแก้ซาง แก้ลิ้นเป็นฝ้า
- ปุ่มที่เปลือกมีรสเมาเบื่อ ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้พยาธิ ส่วนเมล็ดมีรสเมาเบื่อสุขุมเป็นยาขับพยาธิเช่นกัน
- ปุ่มที่เปลือกนำมาต้มรมให้หัวริดสีดวงทวารหนักฝ่อได้ ส่วนเมล็ดมีรสเบื่อขม ทำให้ริดสีดวงทวารแห้ง
- เปลือกต้นมะค่าแต้ใช้ผสมกับเปลือกต้นมะกอกเหลี่ยม เปลือกต้นหนามทัน เปลือกต้นยางยา และรากถั่วแปบช้าง นำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้อีสุกอีใส
- ใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง
- เมล็ดแก่เมื่อนำมาเผาไฟแล้วกะเทาะเปลือกออก เอาแต่เนื้อข้างในมารับประทานเป็นอาหารว่างได้ โดยเนื้อจะมีลักษณะแข็ง ๆ คล้ายกับเมล็ดมะขามและมีรสมัน
- ฝักและเปลือกให้น้ำฝาดชนิด Catechol และ Pyrogallol ใช้สำหรับฟอกหนัง ส่วนเปลือกต้นจะนิยมนำมาใช้ย้อมสีเส้นไหม ย้อมแห โดยจะให้สีแดง
- ในด้านเชื้อเพลิง สามารถนำมาใช้ทำเป็นถ่านได้ดี โดยจะให้ความร้อนได้สูงถึง 7,347 แคลอรีต่อกรัม
- เนื้อไม้เป็นสีน้ำตาล่อนหรือเป็นสีน้ำตาลแก่ เมื่อทิ้งไว้นาน ๆ จะเปลี่ยนเป็นสีเข้มขึ้น มีเส้นสีเข้มกว่าสลับกับเนื้อไม้ที่ค่อนข้างหยาบ เสี้ยนสนแต่สม่ำเสมอ มีความแข็งแรงทนทาน ทนต่อปลวกได้ดี เลื่อย ผ่า ไสกบตบแต่งได้ยาก สามารถนำมาใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนได้ดี แต่จะมีขนาดไม่ใหญ่มากนัก ใช้ทำเสา รอด ตง พื้น พื้นรอง เครื่องเรือน เครื่องบน เครื่องมือทางการเกษตร เครื่องเกวียน เครื่องไถนา หมอนรองรางรถไฟ ลูกกลิ้งนาเกลือ กระดูกเรือ หรือใช้ทำโครงเรือใบเดินทะเล ฯลฯ
การเก็บเกี่ยว
- ออกดอก มีนาคม – พฤษภาคม
- ผลแก่ กรกฎาคม – กันยายน
การขยายพันธุ์
- เพาะเมล็ด
คลิกเพิ่มเพื่อน! แจ้งเตือนบทความใหม่ก่อนใคร ฟรี!!
ดูข้อมูลเพิ่มเติม
- สารบัญ
