วิธีการปลูกไม้ป่าและการดูแลหลังการปลูก
ข้อคำนึงถึงเบื้องต้นในกรณีที่พื้นที่เตรียมการปลูกเป็นดินเหนียวจัดควรเอาน้ำรดให้ชุ่มเสียก่อนเพื่อให้ขุดง่ายเบาแรงขึ้นดินที่ขุดขึ้นควรใช้ปูนขาวหรือสารเคมีปรับปรุงดินบางชนิด
ไผ่นางฟ้า (dendrocalamus ninor amoenus)
ลำต้น เส้นผ่านศูนย์กลาง 3.25 นิ้ว ใบ ใบใหญ่สีเขียวเข้มเป็นมันเงา ความสูงเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่ สูงได้ถึง 10 เมตร ความกว้างทรงพุ่มเมื่อโตเต็มที่ 4-6 เมตร
ยมหอม (Toona ciliata M. Roem)
ต้น ไม้ต้นสูงได้ถึง 35 เมตร โตเร็ว ลำต้นเปลาตรง เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ เปลือกหนา สีเทาปนดำ แตกเป็นร่องลึก ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ช่อใบยาว 25-70 เซนติเมตร ใบรูปขอบขนานแกมรูปหอก
ส้มป่อย (Acacia concinna (Willd.) DC.)
“ส้มป่อย” เป็นพืชยืนต้นขนาดเล็กหรือเป็นไม้พุ่ม ลักษณะลำต้นเลื้อยหาที่ยึดเกาะขึ้นไปตามกิ่งไม้ แต่ไม่มีมือจับ เถาของส้มป่อยจะแข็งแรงมาก สามารถเลื้อยไปตามต้นไม้อื่นได้สูงถึง 6-7 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาล เถาอ่อนสีน้ำตาลแดงมีขนกำมะหยี่หรือขนสั้นหนานุ่มอยู่ทั่วต้นกิ่งก้านมีหนามแหลมสั้นๆ
ทองหลาง (Erythrina variegata Linn.)
ต้น เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ สูง 5–10 เมตร กิ่งอ่อนมีหนามเรือนยอดเป็นพุ่มกลมโปร่ง
ใบ เป็นใบประกอบแบบรูปขนนก มี 3 ใบย่อย ใบกลางจะโตกว่า 2 ใบข้าง เส้นกลางใบและเส้นแขนงใบสีเหลือง
เทียม หรือ สะเดาเทียม, สะเดาช้าง (Azadirachta Excelsa.)
ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 20-30 ม. ขนาดทรงพุ่ม 10-15 ม. ผลัดใบ ทรงพุ่มกลม ค่อนข้างแน่น เปลือกต้นสีนํ้าตาลอมแดงหรือเทา
ไผ่ยักษ์น่าน (Dendrocalamus Giganteus)
ลำไผ่ที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีผิวเรียบเป็นมันและไม่มีขนโดยขนาดของลำไผ่ยักษ์น่านที่โตเต็มวัยสามารถโตได้ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 12-16 นิ้ว
ไผ่รวก หรือ ไผ่ฮวก, ตีโย, รวก, ว่าบอบอ, แวบ้าง, แวปั่ง, ฮวก, สะลอม (Thyrsostachys Siamensis Gamble)
ต้น ไม้ล้มลุก สูง 5-10 เมตร มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นทรงกระบอกกลวง ตั้งตรง ผิวเรียบ สีเขียวอมเทา ไม่มีหนาม เนื้อแข็ง ข้อปล้องชัดเจน แต่ละปล้องยาว 15-30 เซนติเมตร
ไผ่เลี้ยง (Bambusa multiplex (Lour.) Raeusch. ex Schult. )
ไม้ล้มลุก มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นทรงกระบอกกลวง ตั้งตรง ขนาด 1-4.5 เซนติเมตร ผิวเกลี้ยง สีเขียว ไม่มีหนาม เนื้อเเข็ง ข้อปล้องชัดเจน ปล้องยาว 20-30 เซนติเมตร มีกาบหุ้มลำต้น ยอดกาบหนาแข็งมีขน
ไผ่รวกดำ,ไผ่รากดำ,ไผ่เปา,ไผ่ตง,ไผ่สะหลอน,ว่าบอซู (Thyrsostachys siamensis Gamble.)
ต้น ไผ่รวกดำขึ้นเป็นกอแน่นลำเปลาตรงสูงประมาณ 10-25 เมตร กิ่งเรียวเล็กเฉพาะตอนปลายลำเส้นผ่าศูนย์กลาง 5-8 ซม. เมื่อยังอ่อนมีสีเขียวสดมีขนอ่อนสีเทาพอลำแก่มีสีเขียวอมเหลือง ข้อโตมองเห็นได้ชัด
ไผ่มันหมู หรือ ไผ่หกน้ำ,ไผ่ขี้มอด (Dendrocalamus copelandii (Gamble ex Brandis) N.H. Xia & Stapleton)
ลำต้นตรงสูง 25-30 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลางต้น 20-25 ซม. เนื้อหนาประมาณ 2-3 ซม. ตอนกลางลำต้นไม่มีกิ่ง ตอนปลายลำเป็นสีเขียวอมเทาคล้ายกับมีขี้ผึ้งสีขาวคลุมทั่ว ข้อตอนกลางมีขนและมีรอยราก
ไผ่โปก หรือ ไผ่เป๊าะ,ไผ่หวาน,ว่ากวา (Dendrocalamus giganteus Munro.)
เป็นไม้ไผ่ขนาดใหญ่ เป็นกอกิ่งเรียว ปล้องค่อนข้างสั้นบาง ตอนล่างของลำเปลาไม่มีกิ่ง ตอนปลายลำสีเขียวอมเทาคล้ายกับมีขี้ผึ้งสีขาวคุมทั่วๆ ไป ลำต้นอ่อน ข้อตอนล่างมีขนและมีรอยราก มีกิ่งหลายกิ่ง
ไผ่บงใหญ่ (Bambusa nutans Wall.)
ขึ้นเป็นกอแน่นและมีการแตกกิ่งปลายยอดของลำ กิ่งใหญ่แตกตั้งได้ฉากกับลำ บริเวณข้อของลำในส่วนที่ใกล้โคน มีรากฝอยแตกออกมาโดยรอบ เนื่องจากมีการ แตกกิ่งจำนวนมาก ลำของไผ่บงจึงแลดูคดงอเป็นส่วนใหญ่ ผิวของลำไม่เรียบมีลักษณะคล้ายขนสีนวลหรือเทา บางครั้งมีลักษณะคล้ายแป้งติดอยู่ที่ลำไผ่บง
ไผ่ติง (Bambuseae)
ลำต้นแตกเป็นกอเป็นไม้พุ่มขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่ กอหนึ่งมีประมาณ 20-50ต้นลำต้นมีความสูงประมาณ 5 – 15 เมตรลักษณะลำต้นเป็นข้อปล้องผิวเกลี้ยงแข็งมีสีเขียวหรือเหลืองแถบเขียว
ไผ่ตงหม้อ (Dendrocalamus asper Backer.)
กล่าวกันว่าไผ่ตงนำมาจากจีน บางครั้งมีรายงานว่ามีถิ่นกำเนิดมาจากอินโดเนเซีย แต่ยังไม่มีการยืนยันแน่ชัดว่ามีถิ่นกำเนิดมาจากที่ใด ในไทยนิยมปลูกทั่วทุกภาค ไม่พบในป่าธรรมชาติ บางครั้งอาจพบขึ้นเป็นบริเวณกว้างในพื้นที่ป่าที่เคยมีการทำสัมปทานไม้ในอดีต
ไผ่ดำติมอร์ (Timor black bamboo.)
ลำต้น เดี่ยว ขึ้นเป็นกอหลวมๆสูง 3-5 เมตร ปล้องยาว 20-30 ซม. เนื้อหนา 2-3 มม. ลำอ่อนสีเขียวแล้วเปลี่ยนเป็นสีม่วงหรือดำตลอดลำ เมื่อต้นแก่เต็มที่ แตกกิ่งต่ำ ใบรูปแถบสีเขียวสด กาบหุ้มข้อสีน้ำตาลแดง หน่ออ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาลแดง ออกดอกเป็นช่อตามปลายยอดบริเวณข้อปล้องเมื่อดอกแห้งก็จะตายไป
ไผ่ดำชวา (Bambusa vulgaris Schrad.)
ลำต้นเป็นปล้องยาว ผิวเกลี้ยงสีเขียวอมม่วง เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีดำ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอก ปลายแหลม โคนสอบ ขอบใบเรียบ ผิวใบสาก สีเขียว ดอก ออกดอกเป็นช่อ กลีบดอกแข็งเรียงตัวแน่น
ไผ่ด้ามขวาน หรือ ไผ่ตัน (Gigantochloa ligulata)
ลำต้นทรงกระบอกกลวง ตั้งตรง ผิวมีนวลเกาะ และลำตันหรือมีรูเล็กมาก ไม่มีหนาม สูงได้กว่า 10 เมตร ลำทรงกลมเมื่อโตเต็มที่เท่าข้อมือผู้ใหญ่ ลำช่วงล่างมีข้อปล้องสั้น เนื้อลำตัน หรือถ้ามีรูก็เล็กนิดเดียว เนื้อไม้หนา เสี้ยนใหญ่
ไผ่เฉียงรุน (Dendrocalamus spp.)
พบในพื้นที่อุทยานแห่งชาติคลองพนม บริเวณป่าเขาพุชิง ในท้องที่หมู่บ้านสองพี่น้อง ตำบลคลองศก อำเภอคลองอพนม จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นไม้ไผ่ขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยสำรวจพบในประเทศไทย
ไผ่เงิน หรือ ไผ่แมว (Thyrsostachys siamensis Gamble)
เป็นพืชกลุ่มไผ่ขนาดเล็ก ลำต้นต้นไผ่เงินมีลักษณะเป็นทรงกระบอก มีกาบห่อหุ้ม ลำต้นไม่มีหนาม เนื้อแข็ง ข้อปล้องเห็นได้ชัดเจน ลำต้นมีสีเขียว ใบมีลักษณะเป็นใบเดี่ยว บริเวณปลายจะแหลม ขอบค่อนข้างเรียบ ผิวใบค่อนข้างสาก มีสีเขียวสลับกับแถบสีขาว
ไผ่ขวานหิน (Bambuseae)
ลำต้นขนาดเล็ก มีความสูงประมาณ 7-15 เมตร ส่วนโคนมีเนื้อหนาเกือบตัน ที่ปลายลำมีเนื้อบาง ปลายใบเรียวแหลม โคนใบป้านหรือเกือบกลม ยาว 7-22 ซม. กว้าง 0.5-1.5 ซม. ท้องใบมีขน เส้นกลางใบข้างบนแบน เส้นลายใบ 4-6 เส้น ขอบใบสากและคม ก้านใบสั้น 0.5 ซม.
ไผ่กอแก้ว (Bambuseae)
ขนาดเล็กลำตรง สีเขียวสวย มีขนาดความสูงไม่สูงมาก ใบเป็นใบเดี่ยวยาวแคบลักษณะคล้ายรูปหอกขอบใบเรียบผิวใบสีเขียวมีขนอ่อนๆคลุมบนผิวใบ ออกดอกเป็นช่อตามปลายยอดบริเวณข้อปล้องเมื่อดอกแห้งก็จะตายไป
ไผ่เลี้ยงหวาน (Bambusa Sp.)
ลำต้น เป็นไผ่ประเภทหนึ่งนิยมรับประทาน เป็นไม้ยืนต้นมีอายุยืนยาว มีเหง้าใต้ดิน แตกออกขึ้นเป็นกอ ออกหน่อเหนือดิน มีกาบหุ้มหน่อสีเหลืองอมเขียว มีลำต้นเป็นปล้องๆ แบ่งเป็นสองส่วน ลำต้นใต้ดินและลำต้นเหนือดิน มีหน่ออ่อนแตกเหง้าออกจากดิน
ไผ่หลอด (Neohouzeaua Mekongensis.)
ลำต้นมีสีเขียวเป็นมัน เป็นไผ่ขนาดเล็ก สูงประมาณ 3-4 เมตร ปล้องยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร ไม่มีหนาม ขึ้นเป็นกอเป็นพุ่ม แขนงสั้น ใบสีเขียว เรียวเล็ก หน่อเล็ก มีขนหน่อสีเทา มีกาบสีขาว