ไม้สูง ( ไม้ป่า – ไม้ใช้สอย )

ตะเคียนทอง หรือ โกกี,แคน,จะเคียน,ตะเคียนใหญ่ ( Hopea Odorata)

ไม้ต้น  ขนาดใหญ่ ไม่ผลัดใบ สูง 20 – 40 เมตร ลำต้นเปลาตรง เปลือก  หนาสีน้ำตาล มีชันสีเหลืองเกาะตามเปลือก    ทั่วไป ต้นเล็กเปลือกจะเรียบ แต่เมื่อเป็นต้นใหญ่เปลือกจะแตกเป็นสะเก็ด เรือนยอดเป็นพุ่มทึบกลมหรือรูปเจดีย์ต่ำ ๆ  ใบ  เป็นใบเดี่ยวออกสลับ รูปไข่แกมรูปหอกหรือรูปดาบ ท้องใบจะมีตุ่มคอมเมเซียเกลี้ยง ๆ อยู่ตามง่ามแขนงใบ 

อโศกน้ำ หรือ โสกน้ำ,ส้มสุกโสก,ตะโดลีเต๊าะ,ชุมแสงน้ำ,กะแปะห์ไอย์ ( Saraca Asoca L.)

ไม้ต้นขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มกลม แผ่กว้างและแน่นทึบ เปลือกต้นสีนํ้าตาลอมเทาหรือดำ ค่อนข้างเรียบหรือมีรอยแตกตื้นๆ ตามแนวยาว ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ มีใบย่อย 1 – 7 คู่ รูปใบหอก ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ออกตรงข้ามกัน ยอดอ่อนสีแดงเรื่อ

นนทรี หรือ สารเงิน,กระถินป่า,กระถินแดง,นนทรีบ้าน (Peltophorum Pterocarpum)

ถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดียและประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทยด้วย โดยในประเทศไทยนั้นสามารถพบได้ทั่วไปตามชายป่าเต็งรัง หรือป่าเบญจพรรณในภาคตะวันออก ภาคอีสาน และภาคเหนือ

หลุมพอ หรือ กะลุมพอ,มื่อบา,เมอเมา,สลุมพอ ( Intsia Palembanica Miq )

ถิ่นกำเนิดในอินโดแปซิฟิก มีการกระจายพันธุ์จากประเทศแทนซาเนียและประเทศมาดากัสการ์ไปทางตะวันออกผ่านประเทศอินเดียและรัฐควีนส์แลนด์, ประเทศออสเตรเลียถึงหมู่เกาะแปซิฟิกของประเทศซามัว

ตะแบก หรือ ตะแบกนา,ตะแบกไข่,เปื๋อยนา,เปื๋อยหางค่าง ( Lagerstroemia Calyculata Kurz )

ต้นมีความสูงประมาณ 15 – 30 เมตร แตกแขนงบนเรือนยอด ทรงพุ่มเป็นรูประฆัง กิ่งแตกแขนงจำนวนปานกลาง โคนต้นเป็นพูพอนสูงและเป็นร่องลึกล้อมรอบลำต้น ยาวสูงจนถึงกลางลำต้น ลำต้นส่วนปลายไม่เกิดร่อง มีแผลเป็นหลุมตื้นตลอดลำต้นอันเกิดจากผิวด้านนอกแตกสะเก็ดหลุดออก

อโศกอินเดีย หรือ โสกอินเดีย,อโศกเซนต์คาเบรียล (Polyalthia Longifolia)

ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ไม่ผลัดใบรูปทรงแคบสูง รูปพีระมิด กิ่งก้านลู่ลง เปลือกต้นสีน้ำตาล มีขีดแคบยาวและรอยด่างสีขาวทั่วทั้งลำต้น ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอกแคบ กว้าง 3-5 ซม. ยาว 15-25ซม. ปลายใบแหลม โคนใบสอบขอบใบเป็นคลื่นแผ่นใบบางแต่ค่อนข้างเหนียว สีเขียวเข้มเรียบเป็นมัน ก้านใบยาว 0.5-1 ซม.

จำปาทอง หรือ จำปา,จำปาเขา,จำปากอ,จำปาป่า (Michelia Champaca L.)

ต้นจำปาเป็นไม้ยืนต้นที่มีขนาดสูง โดยมีความสูงประมาณ 15-30 เมตร ลำต้นตั้งตรง เปลา มีลักษณะเป็นทรงพุ่ม เรือนยอดทรงปิรามิด ขนาดพุ่มประมาณ 4-5 เมตร สูงโปร่งคล้ายรูปกรวยคว่ำ สำหรับในประเทศไทยของเรามักพบได้ทั่วไป ในป่าดงดิบ โดยเฉพาะทางภาคใต้และภาคเหนือ

พาราซานโตส หรือ ปาโลแซนโตส (Triplaris Cumingiana Fisch.)

ถิ่นกำเนิดมาจากอเมริกาใต้ มักจะมีมดชนิดที่ดุร้ายเฉพาะถิ่นที่อาศัยอยู่ในโพรงบริเวณกิ่ง และมดนี่เองที่ช่วยป้องกันต้นไม้จากสัตว์กินพืชต่างๆ จึงเป็นที่มาของชื่อ Ant tree ส่วนในประเทศไทยเรามักจะคุ้นเคยกันในชื่อปาโลแซนโตส ต้นไม้ที่มีช่อสีแดงสวยงาม

สนทะเล หรือ กู (Casuarina Equisetifolia L.)

ต้นเป็นพรรณไม้ยืนต้น ขนาดกลางจนถึงขนาดใหญ่ ลักษณะของลำต้นเหมือนรูปกรวยคว่ำ ปลายแหลม เปลือกลำต้นแตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ สีน้ำตาลปนเทา ลำต้นสูงประมาณ 10-20 เมตร

ประดู่ป่า หรือ ประดู่เสน,ดู่,ดู่ป่า,จิต๊อก,ตะเลอ,เตอะเลอ,ฉะนอง,กะเลน (Pterocarpus Macrocarpus)

ไม้ต้น ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ นอกสีน้ำตาลดำ หนา แตกสะเก็ด เปลือกในสีน้ำตาล มีน้ำเลี้ยงสีแดง เนื้อไม้แข็งสีแดงอมเหลือง มีลวดลายสวยงาม ใบประกอบขนนกชั้นเดียว ปลายใบคี่ เรียงสลับ ใบย่อยรูปไข่หรือรูปขอบขนาน กว้าง 2.5 – 5 เซนติเมตร ยาว 5 – 15 เซนติเมตร

มะค่าโมง หรือ มะค่าใหญ่, มะค่าหลวง,มะค่าหัวคำ,เขง,เบง,บิง,ปิ้น,ฟันฤาษี,แต้โหล่น (Afzelia Xylocarpa)

 เปลือกของลำต้น สามารถนำมาต้มดื่ม ใช้สำหรับเป็นยาถ่ายพยาธิยา รักษาโรคริดสีดวง ยาแก้อาการท้องเสีย และรักษาโรคบิดนอกจากนั้นยังสามารถรักษาโรคผิวหนัง หรือใช้ทาเป็นยารักษาแผลพุพองต่างๆ ได้ เมล็ดของมะค่าโมงสามารถนำมาต้มดื่มหรือนำเนื้อเมล็ดดิบมาหั่นเป็นฝอยต้มดื่ม ช่วยบรรเทาอาการอาเจียนได้

ไม้แดง หรือ จะลาน,จาลาน,ตะกร้อม,สะกรอม,เพ้ย,ปราน,ไปร,กร้อม,ผ้าน,คว้าย,ไคว,เพร่ (Xylia Xylocarpa)

ไม้ต้นขนาดกลางถึงใหญ่ สูงถึง 25 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดรูปทรงกลมหรือทรงกระบอก ลำต้นค่อนข้างเปลาตรง หรือเป็นปุ่มปม เปลือกสีเทาอมน้ำตาลหรือสีเทาปนเขียวเรียบหรือแตกล่อนเป็นแผ่นบางๆ เนื้อไม้สีน้ำตาลแดง กิ่งก้านและยอดอ่อนมีขนละเอียดสีเหลือง

ทองกวาว หรือ กวาว,ก๋าว,จอมทอง,จ้า,จาน,ทองธรรมชาติ,ทองต้น (Butea Monosperma)

ลักษณะของลำต้นทองกวาวเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ความสูงเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 8–15 เมตร เป็นไม้ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ ลำต้นแตกกิ่งต่ำคดงอซึ่งเป็นไปโดยตามธรรมชาติของเขา

พะยูง หรือ ขะยุง,แดงจีน,ประดู่ตม,ประดู่น้ำ,พะยูงไหม,ประดู่ลาย,ประดู่เสน,กระยง,กระยุง (Dalbergia Cochinchinensis Pierre.)

ต้นพะยูง จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบช่วงสั้น ๆ มีลักษณะคล้ายกับต้นประดู่ โดยมีความสูงของต้นได้ถึง 25 -30 เมตร เมื่อโตเต็มที่ลำต้นจะมีลักษณะเปลาตรง มีเรือนยอดเป็นรูปทรงกลมหรือรูปไข่ทึบ

ประดู่ หรือ ดู่บ้าน,ประดู่บ้าน,อังสนา,สะโน (Pterocarpus macrocarpus L.)

ต้นประดู่ เป็นพรรณไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศมาเลเซีย และอยู่ในแถบอันดามัน มัทราช เบงกอล ส่วนอีกข้อมูลระบุว่า มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย ลำต้นสูง 15 – 30 เมตร หุ้มด้วยเปลือกหนาสีน้ำตาลซึ่งแตกสะเก็ดเป็นร่อง ลึก มีนํ้ายางมาก เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ

เหลืองปรีดียาธร หรือ ตาเบเหลือง, ตะเบเหลือง, ตาเบบูย่าเหลือง, เหลืองสิรินธร ( Tabebuia argentea Britton)

ถิ่นกำเนิด ปารากวัย อาร์เจนตินา และบราซิล  ลำต้น มีเปลือกสีน้ำตาล แตกเป็นร่อง ใบประกอบรูปนิ้วมือ มีใบย่อย 5-7 ใบ รูปรีแกมรูปขอบขนาน ปลายใบมนหรือแหลม โคนใบมน ใบเหลือบสีเงินทั้งสองด้าน

สาธร หรือ กระเจาะ,ขะเจาะ,ขะแมบ,คำแมบ,กะเชาะ,กระพีเขาควาย (Millettia leucantha Kurz)

ถิ่นกำเนิดพบในประเทศลาว พม่า และไทย ขึ้นในป่าเบญจพรรณใกล้แหล่งน้ำทั่ว ๆ ไป ลำต้น มีเรือนยอดกลมหรือทรงกระบอก เปลือกต้นสีเทาเรียบหรือแตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ ตื้น ๆ เนื้อไม้สีขาวอมน้ำตาล แก่นสีน้ำตาลอมดำ เรือนยอดเป็นพุ่มทึบ

จามจุรี หรือ ฉำฉา,สำสา,ก้ามปู,ก้ามกุ้ง,ก้ามกราม,สารสา,ลัง,ตุ๊ดตู่ (Samanea Saman )

ถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้ ถูกนำเข้ามาปลูกครั้งแรกในประเทศไทยจากประเทศพม่า เมื่อประมาณปี 2443 (ค.ศ. 1900) โดยมิสเตอร์เอ็ชเสลด (Mr. H. Slade) ไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 15-25 เมตร ผลัดใบเรือนยอดแผ่เป็นพุ่มกว้างคล้ายร่ม โคนต้นเป็นพูพอนต่ำ เปลือกสีน้ำตาลปนเทา แตกตามยาวขรุขระไม่เป็นระเบียบ

กัลปพฤกษ์ (Cassia Bakeriana Craib)

ถิ่นกำเนิด เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบตามป่าเบญจพรรณและป่าผลัดใบ ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและตะวันออก ในต่างประเทศพบที่เมียนมา เป็นไม้ประเภทยืนต้นที่สามารถพลัดใบได้ พบจำนวนมากในบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือของไทย ขนาดความสูงของต้นประมาณ 4-15 เมตร

กระพี้จั่น หรือ จั่น, ปี้จั่น และ ปี๊จั่น (Millettia Brandisiana Kurz)

ถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปเอเชียเขตร้อนและสามารถพบเจอได้ทั่วไปในประเทศไทยเกือบทุกภาค แต่ส่วนใหญ่มักจะพบเห็นได้มากที่สุดในทางภาคเหนือ ภาคตะวันตกเฉียงใต้ และภาคกลาง โดยเฉพาะป่าเบญจพรรณ

มะฮอกกานี (Swietenia Mahogany L.)

ไม้ยืนต้นผลัดใบ สูง 15-25 เมตร ลำต้นตรง เปลือกสีน้ำตาลแดง ใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ใบย่อยรูปรีเบี้ยว โค้งเล็กน้อย มี 3-6 คู่ กว้าง 2.5-6 เซนติเมตร ยาว 6-15 เซนติเมตร ปลายแหลม โคนแหลม ใบค่อนข้างหนา แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ใต้ใบสีเขียวอ่อน

ยางนา หรือ ชันนา, ยางตัง, ทองหลัก, ยาง, ยางแม่น้ำ, ยางขาว, ยางควาย ( Dipterocarpus Alatus )

ชื่อ – ชนิด พันธุ์ ยางนา หรือ ชันนา, ยางตัง, ทองหลัก, ยาง, ยางแม่น้ำ, ยางขาว, ยางควาย ชื่อวิทยาศาสตร์ Dipterocarpus Alatus ประวัติ ต้นยางนา พบได้ทั่วไปในประเทศไทย ซึ่งยืนยันได้จากชื่อหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ ที่มีคำว่า “ยาง” มีอยู่ในทุกภาคของประเทศ

ไผ่ปักกิ่ง หรือไผ่จีน [ เม่งซุ้น ] มอดไม่กิน ( Dendrocalamus sp. )

ชื่อ – ชนิด พันธุ์ ไผ่ ปักกิ่ง ชื่อวิทยาศาสตร์ Dendrocalamus sp. ประวัติความเป็นมา “ไผ่ปักกิ่ง” หรือไผ่จีน เป็นพันธุ์ที่นำเข้ามาจากประเทศจีน ลักษณะลำต้น ลำต้นสีเหลืองอมเขียว กาบหุ้มลำต้นถี่และหลุดง่าย

สารบัญไม้ไผ่-01

สารบัญความรู้เกี่ยวกับไม้ไผ่ การปลูก บำรุงรักษา ใช้ประโยชน์ แปรรูป ของไผ่ชนิดต่างๆ

วิธีการเลือก และการใช้ประโยชน์จากไม้ไผ่ การปลูกไผ่ การขยายพันธุ์ การดูแลบำรุงรักษาไม้ไผ่ ไผ่แต่ละชนิด ไผ่ป่า ( Bambusa Bambos ) ไผ่ข้าวหลาม, ไผ่ข้าวหลามกาบแดง หรือไผ่ข้าวหลามยอดแดง