วิธีเพาะเห็ดนางรมหลวง หรือเห็ดออรินจิ

เชื้อเห็ดนางรมหลวงสามารถเจริญเติบโตได้ดีในอาหารเลี้ยงเชื้อในอาหารเหลว ( วุ้น ) พี.ดี.เอ.ทั่วไป

แต่ต้องการอุณหภูมิที่ค่อนข้างเย็นประมาณ 25 องศาเซลเซียส และเลี้ยงขยายเชื้อได้ดีในเมล็ดข้าวฟ่างเช่นเดียวกับเห็ดชนิดอื่น ๆ

ขี้เลื่อยไม้เนื้ออ่อน ( ยางพารา ) หรือผสมกับวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร เช่น ซังข้าวโพดบด ต้นไมยราบบด ใช้เป็นวัสดุเพาะหลัก โดยผสมกับอาหารเสริม เช่น รำข้าว รากมอลต์ เมล็ดข้าวฟ่างบด น้ำตาลทรายแดง

วัสดุเพาะเชื้อเห็ด

ขี้เลื่อย 100 กก.
รำละเอียด 8 กก.
น้ำตาลทรายแดง 1 กก.
ปูนขาว 1 กก.
แคลเซียมคาร์บอเนต 1 กก.

อุปกรณ์ที่ใช้เพาะเห็ด

เครื่องผสม ( ผสมได้ครั้งละประมาณ 100 – 200 กก. ) หรือใช้แรงงานคนผสม
เครื่องอัดถุง ( 1, 2, 8, 12 หัว ) หรือใช้แรงงานคนอัดกระแทก
ตู้หม้อนึ่งแบบลูกทุ่ง ( ขนาด นึ่ง 2,000 ก้อนต่อครั้ง ) มีหลายขนาด
ถุงพลาสติกสำหรับบรรจุก้อนเชื้อเห็ด ขนาด 6.5 x 11.5 นิ้ว
หรือขวดพลาสติกปากกว้างขนาดความจุ 1 ลิตร
คอขวดพลาสติกสำหรับสวมที่ปากถุงก้อนเชื้อเห็ด
จุกประหยัดสำลี
หนังยางรัดถุง
ถาดหรือโครงเหล็กสำหรับยกก้อนเพาะเห็ด ( 12 ก้อน / ถาด )
ที่ตักวัสดุเพาะเห็ดกรอกถุง ประยุกต์จากขวดน้ำตัดก้นใส่ไม้ทำด้ามจับ
เครื่องอัดถุงเพาะเห็ดหรือใช้แรงคนกรอก อัดกระแทกเพื่อให้แน่น
แท่งสแตนเลส ( Stainless Steel ) ตีหัวให้แบน ขนาดสอดใส่เข้าไปแคะในขวดหัวเชื้อได้ ( ขนาดขวดประมาณขวดโซดา )
ตะเกียงแอลกอฮอล์
สเปรย์แอลกอฮอล์ 70% สำหรับพ่นฆ่าเชื้อมือและอุปกรณ์ ( แอลกอฮอลส์ 70% ใส่ในขวดพ่นสเปรย์ )

อุปกรณ์ระบบน้ำ

ปั๊มพ่นหมอกแรงดันต่ำ
เซนเซอร์อุณหภูมิ ความชื้น

วิธีเพาะเห็ด

ขี้เลื่อยไม้ยางพาราหรือฟางข้าว ( ขี้เลื่อยไม้ใช้ได้ทุกไม้ ยกเว้นไม้สักเพราะจะมีพิษกับเห็ด )
เห็ดสกุลนางรมชอบค่า pH 6.5 – 6.7
เทส่วนผสมทั้งหมดลงเครื่องผสม หรือผสมด้วยแรงงานคน
เมื่อส่วนผสมเข้ากันแล้วให้เติมน้ำผสมเพื่อให้มีความชื้น 70 – 75%
เมื่อบีบดูต้องชื้น แต่จะไม่มีน้ำไหลออกมา ( เพราะจะแปลว่าชื้นเกิน )
กรอกวัสดุเพาะเชื้อที่ผสมเข้ากันแล้วใส่ถุง 100 ก้อน ใช้เวลาประมาณ 40 นาที ( น.น. 0.8 – 1 กก. / ก้อน )
ปิดฝาด้วยฝาขวดพลาสติก และจุกประหยัดสำลี
นำเข้าตู้หม้อนึ่งแบบลูกทุ่ง อบฆ่าเชื้อที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส
จะใช้เวลานึ่ง 4 – 6 ชม.

ห้องปลูกเชื้อ

เมื่ออุณหภูมิลดลงหลังจากการนึ่งแล้ว นำมาห้องปลูกเชื้อ ( ต้องไม่มีลมโกรก ไม่มีอากาศไหลผ่าน ต้องเป็นห้องปลอดเชื้อ )
ใช้แท่งสแตนเลส ( Stainless Steel ) ตีหัวให้แบนเพื่อใช้แคะหัวเชื้อในขวด ต้องทำให้เชื้อแตกร่วน
โดยก่อนแคะต้องชุบแอลกอฮอล์และเผาไฟ เพื่อฆ่าเชื้อแท่งสแตนเลส
ต้องพ่นแอลกอฮอล์ที่มือ เพื่อฆ่าเชื้อที่มือให้สะอาด ต้องจับก้นขวดไว้เพื่อไม่เพื่อไม่ให้ร้อนมือ
นำปากขวดหัวเชื้อผ่านเปลวไฟฆ่าเชื้อโดยการเปิดฝาแล้วเผาไฟวนรอบๆ ปากขวดหัวเชื้อเห็ด ( เมล็ดพันธุ์พืช ) หลายๆรอบ ทันทีที่เปิดจุกฝาหัวเชื้อ เพื่อฆ่าเชื้อโรค
เปิดจุกถุงเพาะเห็ดหยอดหัวเชื้อแล้ว รีบปิดทันทีเพื่อป้องกันเชื้อโรคเข้า โดยใช้เพียงแค่ 2 นิ้วจับ สัมผัสให้น้อยที่สุด อย่าให้หัวเชื้อโดนมือ ( ต้องระวังไม่กุมครอบไว้ทั้งหมด )
1 ขวดหัวเชื้อเห็ด ( อยู่ในเมล็ดธัญพืช ) จะใส่ถุงก้อนเพาะเชื้อเห็ดได้ 50 – 60 ถุง
หลังจากนั้นเปิดฝาจุกประหยัดสำลีออก ปิดกระดาษ จะต้องใช้กระดาษ Proof ไม่มีลาย ตัดสี่เหลี่ยมขนาดพอเหมาะกับการปิดฝาขวด รัดด้วยยางทันที

ห้องบ่มเชื้อเห็ด

นำเข้าห้องบ่มเชื้อเส้นใยเห็ด อุณหภูมิ 22 – 25 องศาเซลเซียส
ประมาณ 30 วัน เชื้อเห็ดจะเจริญเต็มขวด
เลี้ยงเชื้อต่ออีกประมาณ 10 วัน เพื่อให้เชื้อเจริญเติบโตเต็มที่
จึงนำเข้าโรงเปิดดอกต่อไป
ห้องผสม + นึ่ง > ห้องปลูกเชื้อ > ห้องบ่มเชื้อ > ห้องเปิดดอก

ห้องเปิดดอกเห็ด

รักษาอุณภูมิห้องที่เปิดดอกประมาณ 15 – 20 องศาเซลเซียส
ความชื้น 80 – 90%
เราจะเปิดจุกกระดาษออกก็ต่อเมื่อเห็นว่าประชากรทั้งหมด มีดอกเห็ดดันออกมาจากกระดาษ คิดเป็นอัตราส่วนประมาณ 3 – 5%
หรืออาจจะมีดอกเห็ดเล็กๆ เกิดขึ้นที่หน้าก้อนเชื้อเห็ด ( ขนาดประมาณปลายนิ้วชี้ )
อันนี้เป็นระยะแรกในการฟอร์มดอกเห็ด โดยเส้นใยทั้งหมดจะรวมกันเป็นดอกเห็ดเกิดขึ้น เริ่มจากดอกเล็กๆ
หลังจากนั้นเห็ดจะมีการพัฒนาในระหว่างที่เราพ่นน้ำให้ความชื้น พ่นน้ำละอองฝอย 3 ครั้ง / วัน
ระยะเวลาตั้งแต่เปิดขวดจนถึงเก็บเกี่ยวจะใช้เวลาประมาณ 15 วัน
เราจะเลือกเก็บดอกที่โตเต็มที่แต่ยังไม่บาน หรือยังไม่แก่

วิธีการเก็บผลผลิต

วิธีเก็บด้วยมือจับเข้าไปที่เห็ด โยกซ้าย – ขวา และหมุนเล็กน้อย จากนั้นดึงเห็ดออกมา เก็บไปเรื่อยๆ ทุกวัน
จะเก็บเห็ดได้ผลผลิตอยู่ระหว่าง 100 – 150 กรัมต่อขวด
โดยทั่วไปจะทำการเก็บเห็ดเพียงรุ่นเดียว
จะเก็บเห็ดรุ่นแรกแล้ว นำวัสดุเพาะเห็ดไปทำปุ๋ย
เพราะเห็ดรุ่นที่สองคุณภาพไม่ดี มีขนาดเล็กและน้ำหนักน้อย ได้ผลไม่คุ้มกับเวลาและค่าใช้จ่ายที่เสียไป

ส่วนเมนูที่ได้รับความนิยม เห็ดย่าง เห็ดผัดพริกไทยดำ เห็ดผัดน้ำมัน เห็ดเป๋าฮื้อน้ำแดง เห็ดชุบแป้งทอด เป็นต้น

แม้ว่ากำลังการผลิตจะยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด
แต่การเพิ่มกำลังการผลิต ก็คงต้องวางแผนอย่างระมัดระวัง
เพราะการเพิ่มกำลังการผลิตต้นทุนเพิ่มขึ้นตามไปด้วย
ซึ่งการที่รายอื่นๆ จะหันมาผลิต ก็คงจะต้องคิดหนัก เพราะต้นทุนที่ค่อนข้างสูง
โดยยังไม่สามารถหาวิธีการเพาะเลี้ยงในระบบเปิดได้
ถ้าเลี้ยงในระบบเปิดได้ คงจะมีการเลี้ยงอย่างแพร่หลาย และราคาก็จะถูกลง

คลิกเพิ่มเพื่อน! แจ้งเตือนบทความใหม่ก่อนใคร ฟรี!!

ดูข้อมูลเพิ่มเติม